تصویر ثابت

تصویر ثابت

آئین های عید قربان در میان مردم بلوچستان
Бɇҥ 牡ǐ


به وبلاگ من خوش آمدید!
بلوچ

آئین های عید قربان در میان مردم بلوچستان

از قدیم الایام برگزاری اعیاد و مناسبت های مختلف در میان اقوام ایران زمین یاد آور برپایی رسوم و آئین های خاصی هر مراسم و مناطقی بوده است که ایرانیان در برگزاری مراسم های ملی ،مذهبی و قومی خود توجه و اهتمام ویژه ای دارند.
 به تبع آن برگزاری مراسم های ملی،مذهبی و قومی در بلوچستان بخصوص برگزاری آئین های مربوط به عید قربان از اهمیت ویژه ای برخوردار است تا جایی که مردم بلوچ عید قربان را «مزنین ایید» «mazaneyn ayid»یعنی عید بزرگ می خوانند و  در مناطقی آنرا نیز عید حاجیان می نامند.
سوزن دوزی البسه محلی از چند ماه پیش
چند ماه مانده به عید قربان زنان بلوچ جهت تهیه و تدارک البسه محلی مخصوص عید خود و دخترانشان دست بکار می شوند تا پارچه های ساده با هنر اصیل و ظریف سوزن دوزی روح تازه ای به خود گیرند و به لطف همین ظریف دوزی و  نقش ها،طرحها و رنگ های هنر اصیل سوزن دوزی بلوچ است که لباس محلی زنان بلوچ در میان اکثر ایرانیان و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس بی بدیل و پرطرفدار مانده است تا جایی که زنان بلوچ سالیانه سفارش های مختلفی را از اعراب کشورهای حاشیه خلیج فارس جهت سوزن دوزی البسه دریافت می نمایند.
هنری که شاید بتوان گفت یکی از سخت ترین هنرها در میان زنان بلوچ به شمار می رود و برای هر جفت لباس سوزن دوزی شده کمترین زمان جهت آماده سازی این لباس های زیبا سه الی چهار ماه به طول می انجامد و قیمت هر  جفت البسه سوزن دوزی شده از یک الی پنج میلیون ریال می رسد.

به پیشواز عید
 
سه روز پیش از عید قربان مردم بلوچ به پیشواز عید می روند و زنان در برگزاری آئین های مختلف در بلوچستان نقش کلیدی ایفا می نمایند آنها با نزدیک شدن عید خانه و کاشانه شان را آراسته و خود را برای میزبانی خویشاوندان و اقوم نزدیک و دور آماده می سازند.
در بلوچستان می توان پیش از عید بوی عطر آگین آنرا در کوچه پس کوچه های شهرها و روستاهای مختلف احساس نمود و مردم با شعور شعف مثال زدنی خود را برای برگزاری آئین ها و آداب و رسوم خاص این منطقه آماده می سازند.
مراسم حنا بندان
یکی از روسوماتی که  در لا به لای آداب و رسوم مردم بلوچ همچنان توانسته محفوظ بماند آئین حنابندان شب قبل از عید است. در این شب زنان و دختران با بستن حنا بر دست و پای خود که معمولاً توسط زنانی ماهر انجام می شود نقش های مختلفی بوسیله حنا  را بر دل دست های خود پیاده می سازند.
بیشتر نقش های پیاده شده بر دل دست و پای زنان برگرفته از هنر سوزن دوزی است که طرح های هنر سوزن دوزی اصیل بیشتر زائیده فکر و خیال زنان بلوچ است و این نقش ها همچنان سینه به سینه توسط آنان حفظ و منتقل شده است.
خوشبوسازی منازل و مساجد
خوشبو سازی منازل و مساجد نیز شب قبل از عید و یا صبح اول وقت روز عید توسط زنان انجام می شود آنها با تهیه موادی سیاه و یا قهوه ای رنگی به نام سوچکی«souchakki» که در بازارهای سنتی یافت می شود و دود دادن آن فضای منزل را مملو از عطر سوچکی که یادآور عید است می نمایند.
سوچکی«souchakki» ماده ای بسیار خوشبو است که مواد اولیه آن از چوب و یا برگ پودر شده گیاهان خوشبو با عطرهای مایع مخلوط شده و در ظروف مخصوص قرار گرفته و در بازارهای سنتی عرضه می شود.
از بهترین و مرغوبترین سوچکی«souchakki»  می توان به سوچکی های کشورهای عربی و کشور پاکستان نام برد که توسط تجار به بلوچستان وارد می شود.
شلوغی مراکز خرید عرضه و تقاضای کالای مربوطه
در بحبوحه بازارهای عرضه و تقاضای کالا، از چند روز پیش خرید و فروش کالاهای مورد نیاز عید شدت می گیرد و سیل عظیم مردم جهت خرید مایحتاج عید روانه بازارها سنتی و مراکز خرید در سراسر بلوچستان می شوند.
بیشترین تقاضا را لوازمی مانند کفش، لنگ محلی(دستار)،حنا،بدلیجات و زیور آلات مخصوص کودکان مانند: تکلا یا سربند،گوشواره،النگو،سنجاق سینه  و طلاجات زنان تشکیل می دهد.

روز عید و پوشیدن لباس نو
در روز عید قربان مردم بلوچ با پوشیدن لباس نو  این روز را جشن می گیرند و مردان بلوچ نیز پس از استحمام و پوشیدن لباس نو روانه مساجد جهت ادای فریضه نماز عید می شوند.
در فاصله ای که مردان به نماز عید می روند زنان و دختران بلوچ با پوشیدن البسه نو و جواهرات و زیورآلات و همچنین آرایش خاص تهیه غذاهای خوشمزه محلی مانند بت گوشت «batt gvusht» ، نان پراته«porateh»  و طبخ شیرینی های خوشمزه منتظر آمدن مردان از نماز عید جهت طلب بخشش و حلالیت می مانند و کودکان نیز پیش از زنان جهت گرفتن عیدی از بزرگترها لحظه شماری می کنند.
طلبیدن حلالیت و دید و بازدید
با پایان یافتن نماز عید قربان که نمازگزاران در محل عیدگاه(جایی که نماز عید اقامه می شود) همدیگر را در آغوش گرفته و با تبریک عید طلب حلالیت و بخشش می نمایند و سپس به منازل برگشته و با دادن عیدی به بچه ها و طلبیدن حلالیت از اهل منزل به دید و بازدید های عیدانه مشغول می شوند.

حضور در میان خانواده های متوفی
اگر در خانواده ای فردی متوفی شد اقوام ،خویشاوندان  و دوستان آن خانواده به مناسبت درگذشت آن شخص در اولین عید به منزل او می روند تا قلوب اعضای خانواده را تسلی بخشند و درخواست صبر و بردباری نمایند.

قربانی حیوانات
قربانی حیوانات در فرهنگ مردم بلوچ رسمی است که در مناسبت های مذهبی و غیر مذهبی و در ادوار مختلف رایج بوده است و در روز عید قربان نیز مردم بلوچ همانند سایر اقوام ایرانی و ملل مسلمان با تاسی از اقدام حضرت ابراهیم(ع) این سنت پسندیده را به جای می آورند و هر کس در اندازه توان خود بز و گوسفند و یا گاو شتر ذبح نموده و در میان خانواده های کم بضاعت و همسایگان و نزدیکان توزیع می نمایند.

عید تا سه روز
اگر کسی موفق نشد در روز اول عید آئین های مخصوص این روز را بجا آورد و از بستگان و آشنایان طلب بخشش و حلالیت نماید تا سه روز وقت دارد معاشرت مخصوص عید و آداب و رسوم خاص مربوط به این روز را بجا آورد.




姭ԤϐȤ
­祏懼/font>
Îҭ䡣ه∼/font>